İş Güvenliği Uzmanı Nasıl Olunur
İş güvenliği uzmanı olmak için öncelikle kanunda belirtilen lisans programlarından Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler ile mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik eleman şeklinde tanımlanmış, Teknik eleman olarak ise; teknik öğretmenler, fizikçi, kimyager veya biyolog unvanına sahip olanlar ile üniversitelerin meslek yüksek okullarının iş sağlığı ve güvenliği programlarından mezun olmak gerekmektedir.
İş güvenliği uzmanı olmak için İş Sağlığı ve Güvenliği alanında hizmet veren iş sağlığı güvenliği genel müdürlüğünden yetki almış eğitim kurumunda bu alanda görev yapabilmek için gerekli eğitimi ve sertifikayı almak gerekmektedir.
Eğitimi başarı ile tamamlayıp Sertifika aldıktan sonra ise iş güvenliği uzmanlığı sınavına girerek en az 70 puan almak gerekmektedir. ÖSYM tarafından yılda 2 defa gerçekleştirilen İş Güvenliği Uzmanlığı sınavına girdikten sonra sınavda başarılı olup İş Güvenliği Uzmanlığı belgesinin alınmış olması ve bu alanda eğitim alınmış olması gerekmektedir.
1 Ocak 2014 tarihinden itibaren 50’den az işçi çalıştıran tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan özel iş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliği uzmanı bulundurma zorunluluğu getirilmiştir. Böylelikle bu alanda çalışacak personele ihtiyaç artmıştır.
İşyerlerinin ve İş Güvenliği Uzmanlarının Sınıflandırılması:
6311 sayılı Kanun işyerlerini ve iş güvenliği uzmanlarını aşağıdaki şekilde üç ayrı sınıfa ayırmıştır.
İşyerlerinin Sınıflandırılması:
• Çok tehlikeli işyeri
• Tehlikeli işyeri
• Az tehlikeli işyeri
İş Güvenliği Uzmanlarının Sınıflandırılması
• A sınıfı iş güvenliği uzmanı
• B sınıfı iş güvenliği uzmanı
• C sınıfı iş güvenliği uzmanı
İş güvenliği uzmanlarının görev alabilmeleri için; çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A) sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde en az (B) sınıfı, az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olmaları şartı aranır.
A sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olanlar çok tehlikeli, tehlikeli, az tehlikeli sınıfta bulunan işyerlerinde,
B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olanlar tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta bulunan işyerlerinde,
C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olanlar ise az tehlikeli işyerlerinde görevlendirilirler.
C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi olanların B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilmek için en az 3 yıl olmak kaydıyla fiilen görev yaptığını iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesi ile belgelemesi ve B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı için gerekliği eğitim programına katılarak yapılan sınavda başarılı olması gerekmektedir.
B sınıfı iş güvenliği uzmanı belgesine sahip olup A sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi almak isteyenlerinse en az 4 sene fiilen B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı yaptığını sözleşmesiyle kanıtlaması gerekmekte A sınıfı iş güvenliği uzmanı eğitim programına katılması ve yapılacak sınavda başarılı olması gerekmektedir.
Eğitime Katılmadan Doğrudan Sınava Girerek İş Güvenliği Uzmanlığı Belgesi Alabilecek Olanlar:
• İş sağlığı ve güvenliği veya iş güvenliği programında yüksek lisans yapmış mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanlar eğitime katılmadan doğrudan (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı için yapılacak sınava girerek sınavda başarılı olmaları halinde (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilirler. Ancak bu kapsamdaki kişiler, bu haklarını en fazla iki defa kullanabilirler. Bu kişilerin sınavlarda iki defa başarısız olması durumunda, tekrar sınava girebilmeleri için ilgili eğitim programına katılmaları gerekir.
Eğitime ve Sınava Girmeden İş Güvenliği Uzmanlığı Belgesi Alabilecek Olanlar:
• Mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakülte mezunları ile teknik elemanlardan; iş sağlığı ve güvenliği veya iş güvenliği programında doktora yapmış olanlar,
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü veya bağlı birimlerinde en az on yıl görev yapmış mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakülte mezunları ile teknik elemanlar,
• İş sağlığı ve güvenliği alanında müfettiş yardımcılığı süresi dâhil en az on yıl görev yapmış mühendis, mimar veya teknik eleman olan iş müfettişleri,
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü ve bağlı birimlerinde uzman yardımcılığı süresi dâhil en az on yıl fiilen görev yapmış mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakülte mezunları ile teknik elemanı olan iş sağlığı ve güvenliği uzmanları,
eğitime katılmadan ve sınava girmeden (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilirler.
İş Güvenliği Uzmanlarının Çalışma Süreleri
Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde, çalışan başına ayda en az 10 dakika,
Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde, çalışan başına ayda en az 20 dakika,
Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde, çalışan başına ayda en az 40 dakika
Tehlike sınıfına göre uygun yeterli sayıda iş güvenliği uzmanı görevlendirilir.